کد مطلب:261476 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:264

قیام صاحب الزنج (فتنه ای سیاسی)
در كنار انحرافات اعتقادی و فرهنگی، از فتنه های سیاسی نیز نباید غافل ماند كه مشهورترین آنها قیام صاحب الزنج است. رهبری این قیام را شخصی فاسد و منحرف به عهده داشت كه خود را علی بن محمد بن احمد بن عیسی بن زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی طالب می خواند. به گفته مسعودی «در شب پنج شنبه 27 رمضان 255 در بئر نحْل بین شهر الفتح و كرخِ بصره قیام كرد. تاریخ نگاران به اتفاق وی را علوی نمی دانند و دیدگاهش همان دیدگاه خوارج بود.» [1] .

وی به هوادارانش می گفت: نبوت به من عرضه شد، ولی نپذیرفتم، چون مشكلاتی داشت كه ترسیدم تحمل آنها را نداشته باشم. [2] بر اثر قیام وی خسارات زیادی به مردم بصره وارد شد. وی چند بار به آن شهر حمله كرد و تعداد زیادی را كشت و دارایی مردم را غارت كرد و مسجد جامع را آتش زد. جنگ وی با حكومت عباسی حدود چهارده سال و چهار ماه و شش روز طول كشید و با قتل وی توسط موفّق خلیفه عباسی (270 ه . ق) قیام خاتمه یافت. وی خود را به دلایل متعدد به اهل بیت علیهم السلام منتسب می كرد، ولی امام عسكری علیه السلام علاوه بر تأیید نكردن قیام وی، با اعلام موضع، شیعیان را از انحراف و خطر می رهانید. از جمله، محمد بن صالح خثعمی می گفت: تصمیم گرفتم ضمن نامه ای از ابومحمد علیه السلام درباره صاحب الزنج بپرسم، ولی فراموش كردم. امام در جواب نامه علاوه بر سؤالهای مكتوب من، نوشته بود: «.. و صاحب الزنج از ما نیست.» [3] مرحوم محدث قمی می نویسد: امام علیه السلام نسبت او را به اهل بیت نفی كرد. بنابراین، از حیث نَسب و مذهب و عمل نیز نفی شده است. [4] .


[1] مروج الذهب، ج4، ص195.

[2] شرح نهج البلاغه، ابن ابي الحديد، ج8، ص158.

[3] المناقب، ابن شهر آشوب، ج4، ص428.

[4] سفينة البحار، ج1، ص559.